• Mon, Jun 2025

Türkiye’de Feminist Mücadelenin Simgesi: 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü

Türkiye’de Feminist Mücadelenin Simgesi: 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü

Türkiye’nin her yerinden kadınların omuz omuza yürüdüğü 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü, yıllardır süren baskılara rağmen feminist mücadelenin en güçlü ifadelerinden biri olmayı sürdürüyor.  

Türkiye’de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün en kitlesel feminist eylemi olan Feminist Gece Yürüyüşü, ilk kez 2003 yılında Taksim’de gerçekleştirildi.  

1994-8mart-tramvay.jpg

                                                              Fotoğraf:Çatlak zemin

İstanbul 'da Irak işgaline karşı düzenlenen bu yürüyüşte "Hepsi Erkek Bu Bir Raslantı mı? panktartı dikkat çekmişti.  

2003.jpg

                                                                                Fotoğraf:Çatlak zemin

Feministler bu yürüyüşle kadınların sokakları ve geceleri terk etmediğini göstermek, patriyarkaya karşı taleplerini yüksek sesle dile getirmek amacıyla her yıl bir araya geliyor. Feministler,  İstanbul’da uzun yıllar boyunca 8 Mart etkinlikleri sendika ve siyasi partilerin ortak mitingleriyle gerçekleşirken, 2005 yılındaki tartışmalar sonucu feministler kendi özgün alanlarını yaratmaya karar verdi. Böylece tamamen feminist taleplerin yer aldığı, erkek egemen düzeni hedef alan, bağımsız bir gece yürüyüşü doğdu. İlk yürüyüşte “Erkek Düzenine İtaat Etmiyoruz” pankartı taşındı, sonraki yıllarda ise sloganlar “Feminist Başkaldırı” gibi güçlü ifadelerle büyüdü. 2010’ların başından itibaren feminist örgütlenmelerin canlanması, Kadın Cinayetlerine İsyandayız kampanyası, Gezi Direnişi gibi toplumsal hareketlerin etkisiyle yürüyüşün katılımı her yıl artarak on binlere ulaştı.  

hulya3-2-scaled.jpg

                                                                                      Fotoğraf :(jindergi)

 Ancak 2014’ten itibaren devletin çeşitli müdahaleleri başladı: Polis şiddeti, yürüyüş güzergahının değiştirilmesi, 2020’de Valilik yasağı gibi engellemeler feministlerin kararlılığını kırmadı. Yürüyüş, erkeklerden, devletten ve sermayeden bağımsız bir feminist anlayışla, patriyarkaya karşı dayanışmayı ve mücadeleyi öne çıkarıyor. Katılımcılar arasında örgüt temsiliyetleri olmaması, kortej yürüyüşü yapılmaması gibi ilkelerle feminist dayanışma ve güvenli alan yaratılması hedefleniyor. Ancak yıllar içinde karşılaşılan anti-feminist müdahaleler, pankart ve sembollerle ilke ihlalleri gibi zorluklar da yaşanıyor.   

64e6459f-856b-4921-8ba6-f7cf80c0a099-750x375-1-1.jpg

                                                                                         Fotoğraf :(jindergi)

Trans kadınların maruz kaldığı şiddete karşı duruşun da ele alındığı yürüyüşte, LGBTİ+ hareketle ilişkiler kimi zaman zorluklar yaşasa da, “cis-erkeklere kapalı” ifadeleriyle kapsayıcılık çabaları sürüyor. Feminist taleplerin farklı sosyal kesimlerden kadınlar arasında kabul gördüğünün göstergesi olarak, 2019 yılında polis müdahalesi sırasında yaşanan olaylara karşı kamuoyundan büyük destek geldi  

 Her yıl daha fazla kadının bir araya geldiği Feminist Gece Yürüyüşü, Türkiye’de ve dünyada yükselen muhafazakar politikalar ve kadın düşmanlığına karşı güçlü bir itiraz olarak öne çıkıyor  

hulya4-1.jpg

                                                                                        Fotoğraf :(jindergi)

Türkiye'nin her yerinde gerçekleşen Feminist Gece Yürüyüşleri 23 senedir kadınların dayanışma ve isyan alanı olarak şekillenen yürüyüş, umut ve mücadele coşkusunu canlı tutmaya devam ediyor.